BẦU CỬ MỸ
Bầu cử tổng thống Mỹ giống như một cuốn phim thriller kịch tính, hồi hộp từ lúc bắt đầu, hấp dẫn đến nghẹt thở, mà cho đến hôm nay (thứ hai 09/11) vẫn chưa đến hồi kết thúc. Rất nhiều người Việt quan tâm đến bầu cử tổng thống Mỹ vì nhiều lý do.
Điều quan trọng nhất là nói chuyện về bầu cử hay những vấn đề liên quan đến chính trị ở nước Mỹ xa xôi luôn dễ dàng hơn nhiều so với những điều tương tự ở Việt Nam. Cứ 4 năm một lần, bầu cử Mỹ được chờ đợi như khát khao được sống trong bầu không khí háo hức mà người Việt không hề có.
Hệ thống đại cử tri đặc biệt bảo vệ tiếng nói của các tiểu bang nhỏ, giúp nhóm thiểu số không bị pha loãng vào trong thế đa số khiến cho mỗi tiểu bang, thậm chí mỗi người cầm lá phiếu, đều có thể góp phần quyết định vào cơ chế chính trị Mỹ.
Mặc dù cả hai ứng viên tổng thống năm nay đều là những người rất lớn tuổi mà nếu ai trong số họ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20/1/2021 thì cũng trở thành người tổng thống lớn tuổi nhất trong lịch sử nước Mỹ. Thế nhưng, họ là hai cá tính hoàn toàn khác nhau khiến cho cuộc bầu cử trở nên gay cấn hơn.
Donald Trump là một tay ngang bước vào chính trường. Ông phá bỏ mọi chuẩn mực đạo đức của các chính trị gia bằng những phát ngôn gây tranh cãi. Thế nhưng, hình ảnh của ông khi đứng trước giới lao động chân chính, công nhân, nông dân, những người lính,… luôn để lại ấn tượng sâu sắc mà không phải các tổng thống Mỹ nào khác có thể làm được.
Joe Biden, 50 năm lăn lộn chính trường, mà bề dầy thành tích không phải ai cũng có thể sánh được. Kiểu chính trị gia như thế này rất giống các quan chức cao cấp từ Trung Quốc, Nga, Belarus hay thậm chí ở Việt Nam. Sau nhiều năm làm chính trị, đến khi rất lớn tuổi, nói trước quên sau, liệu các chính sách quan trọng của ông có nhanh nhạy hay đột phá trong một thế giới thay đổi từng ngày?
Vận mệnh nước Việt, mặc dù do chính người Việt quyết định, nhưng lại chịu ảnh hưởng sâu sắc từ những thay đổi ở mọi nơi trên thế giới mà đặc biệt là từ Mỹ và Trung Quốc. Chính sách của tổng thống đương nhiệm, Trump, về Biển Đông, đối với Trung Quốc hay là những phát ngôn của ông trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc đã quá rõ ràng. Thế nên, nhiều người Việt tin ở ông.
Thế nhưng, người Việt vẫn chưa rõ các chính sách tương tự của Biden. Đối với rất nhiều người, hình ảnh của Obama vào những năm 2015 – 2016, mà khi ấy Biden là phó tổng thống, thể hiện một nước Mỹ suy yếu. Chẳng có thảm đỏ nào ở Bắc Kinh hoặc những lời mắng mỏ của Duarte, tổng thống Philippines, khi ấy. Dù sao, vẫn hy vọng Biden có thể làm thay đổi mọi hình ảnh của nước Mỹ trước thế giới.
Còn hơn một lời nguyền, các cuộc bầu cử Mỹ có khi mang yếu tố tâm linh hoặc một thuyết âm mưu nào đó. Kể từ năm 1841, cứ sau mỗi 20 năm, các tổng thống Mỹ đắc cử hoặc tái nhiệm vào những năm có chữ số cuối là 1 luôn có những nhiệm kỳ không bình yên. Hoặc là họ bị ám sát, hoặc không hoàn tất nhiệm kỳ, hoặc là phải trải qua cuộc bầu cử đầy sóng gió. Trong số họ, có thể thời gian tại nhiệm ngắn nhất, những người tổng thống lớn tuổi nhất, những tổng thống tệ hại nhất mà cũng có thể là những tổng thống tài giỏi nhất của nước Mỹ. Một vài người trong số họ đã đặt nền móng to lớn hoặc chứng kiến sự thay đổi có tính bước ngoặt của nước Mỹ và cả thế giới.
Năm 1841: William Henry Harrison, tổng thống thứ 9, mất vì bệnh viêm phổi chỉ sau 31 ngày làm tổng thống.
Năm 1861: Abraham Lincoln, tổng thống thứ 16, bị ám sát vào năm 1965. Người chứng kiến cuộc nội chiến Mỹ và giải phóng nô lệ da đen.
Năm 1881: James Garfield, tổng thống thứ 20, bị ám sát sau khi tại nhiệm được 6 tháng.
Năm 1901: William McKinley, tổng thống thứ 25, bị ám sát năm 1901.
Năm 1921: Warren Harding, tổng thống thứ 29, mất năm 1923 vì bệnh tim khi đang tại nhiệm.
Năm 1941: Franklin Roosevelt, tổng thống thứ 32, mất khi đang tại nhiệm nhiệm kỳ thứ 4, vào năm 1945. Ông là tổng thống có thời gian tại nhiệm dài nhất trong lịch sử Mỹ, 12 năm, từ 1933 đến 1945, và chứng kiến gần như toàn bộ thế chiến thứ hai.
Năm 1961: John Kennedy, tổng thống thứ 35, bị ám sát năm 1963
Năm 1981: Ronald Reagan, tổng thống thứ 40, là tổng thống duy nhất may mắn thoát chết sau khi bị ám sát. Ông chứng kiến sự sụp đổ của các chế độ toàn trị Đông Âu và là người thúc đẩy sự tan rã nhà nước Liên Bang Xô Viết.
Năm 2001: George W. Bush, tổng thống thứ 43. Cuộc bầu cử kịch tính, phải kéo dài hơn một tháng và chỉ dừng lại với phán quyết của tòa án tối cao liên bang. Ông chứng kiến sự sụp đổ tòa tháp World Trade Center và khủng bố ngày 11/9/2001.
Và lần này, người tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ vào ngày 20/1/2021 chắc chắn cũng không phải là ngoại lệ.
Nước Mỹ ngày nay đã rất khác nước Mỹ của 100 năm – 200 năm trước.
Không còn những anh chàng cowboy ngang tàng, rong ruổi khắp miền Viễn Tây trên lưng ngựa, với khẩu súng trên tay, sẵn sàng diệt gian trừ bạo, bảo vệ chân lý và lẽ phải, giống như nhân vật Lucky Luke trong các tập truyện tranh mà tôi đã từng xem hơn 50 năm trước. Thay vào đó là các chính trị gia đạo mạo luôn toát lên vẻ đạo đức hoặc là những nhà kinh doanh tuyệt vời tìm mọi cách để khai thác chiến lược “toàn cầu hóa”.
Trong một thế giới nêm chặt chủ nghĩa toàn trị đầu thế kỷ XXI, nước Mỹ không thể truyền bá tư tưởng “tự do, nhân quyền, dân chủ” ra thế giới. Mà trái lại, nước Mỹ đang ngày càng du nhập nhiều hơn những tiểu xảo, thủ đoạn,… vào trong cuộc sống của chính mình.
Điều quan trọng nhất là nói chuyện về bầu cử hay những vấn đề liên quan đến chính trị ở nước Mỹ xa xôi luôn dễ dàng hơn nhiều so với những điều tương tự ở Việt Nam. Cứ 4 năm một lần, bầu cử Mỹ được chờ đợi như khát khao được sống trong bầu không khí háo hức mà người Việt không hề có.
Hệ thống đại cử tri đặc biệt bảo vệ tiếng nói của các tiểu bang nhỏ, giúp nhóm thiểu số không bị pha loãng vào trong thế đa số khiến cho mỗi tiểu bang, thậm chí mỗi người cầm lá phiếu, đều có thể góp phần quyết định vào cơ chế chính trị Mỹ.
Mặc dù cả hai ứng viên tổng thống năm nay đều là những người rất lớn tuổi mà nếu ai trong số họ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20/1/2021 thì cũng trở thành người tổng thống lớn tuổi nhất trong lịch sử nước Mỹ. Thế nhưng, họ là hai cá tính hoàn toàn khác nhau khiến cho cuộc bầu cử trở nên gay cấn hơn.
Donald Trump là một tay ngang bước vào chính trường. Ông phá bỏ mọi chuẩn mực đạo đức của các chính trị gia bằng những phát ngôn gây tranh cãi. Thế nhưng, hình ảnh của ông khi đứng trước giới lao động chân chính, công nhân, nông dân, những người lính,… luôn để lại ấn tượng sâu sắc mà không phải các tổng thống Mỹ nào khác có thể làm được.
Joe Biden, 50 năm lăn lộn chính trường, mà bề dầy thành tích không phải ai cũng có thể sánh được. Kiểu chính trị gia như thế này rất giống các quan chức cao cấp từ Trung Quốc, Nga, Belarus hay thậm chí ở Việt Nam. Sau nhiều năm làm chính trị, đến khi rất lớn tuổi, nói trước quên sau, liệu các chính sách quan trọng của ông có nhanh nhạy hay đột phá trong một thế giới thay đổi từng ngày?
Vận mệnh nước Việt, mặc dù do chính người Việt quyết định, nhưng lại chịu ảnh hưởng sâu sắc từ những thay đổi ở mọi nơi trên thế giới mà đặc biệt là từ Mỹ và Trung Quốc. Chính sách của tổng thống đương nhiệm, Trump, về Biển Đông, đối với Trung Quốc hay là những phát ngôn của ông trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc đã quá rõ ràng. Thế nên, nhiều người Việt tin ở ông.
Thế nhưng, người Việt vẫn chưa rõ các chính sách tương tự của Biden. Đối với rất nhiều người, hình ảnh của Obama vào những năm 2015 – 2016, mà khi ấy Biden là phó tổng thống, thể hiện một nước Mỹ suy yếu. Chẳng có thảm đỏ nào ở Bắc Kinh hoặc những lời mắng mỏ của Duarte, tổng thống Philippines, khi ấy. Dù sao, vẫn hy vọng Biden có thể làm thay đổi mọi hình ảnh của nước Mỹ trước thế giới.
Còn hơn một lời nguyền, các cuộc bầu cử Mỹ có khi mang yếu tố tâm linh hoặc một thuyết âm mưu nào đó. Kể từ năm 1841, cứ sau mỗi 20 năm, các tổng thống Mỹ đắc cử hoặc tái nhiệm vào những năm có chữ số cuối là 1 luôn có những nhiệm kỳ không bình yên. Hoặc là họ bị ám sát, hoặc không hoàn tất nhiệm kỳ, hoặc là phải trải qua cuộc bầu cử đầy sóng gió. Trong số họ, có thể thời gian tại nhiệm ngắn nhất, những người tổng thống lớn tuổi nhất, những tổng thống tệ hại nhất mà cũng có thể là những tổng thống tài giỏi nhất của nước Mỹ. Một vài người trong số họ đã đặt nền móng to lớn hoặc chứng kiến sự thay đổi có tính bước ngoặt của nước Mỹ và cả thế giới.
Năm 1841: William Henry Harrison, tổng thống thứ 9, mất vì bệnh viêm phổi chỉ sau 31 ngày làm tổng thống.
Năm 1861: Abraham Lincoln, tổng thống thứ 16, bị ám sát vào năm 1965. Người chứng kiến cuộc nội chiến Mỹ và giải phóng nô lệ da đen.
Năm 1881: James Garfield, tổng thống thứ 20, bị ám sát sau khi tại nhiệm được 6 tháng.
Năm 1901: William McKinley, tổng thống thứ 25, bị ám sát năm 1901.
Năm 1921: Warren Harding, tổng thống thứ 29, mất năm 1923 vì bệnh tim khi đang tại nhiệm.
Năm 1941: Franklin Roosevelt, tổng thống thứ 32, mất khi đang tại nhiệm nhiệm kỳ thứ 4, vào năm 1945. Ông là tổng thống có thời gian tại nhiệm dài nhất trong lịch sử Mỹ, 12 năm, từ 1933 đến 1945, và chứng kiến gần như toàn bộ thế chiến thứ hai.
Năm 1961: John Kennedy, tổng thống thứ 35, bị ám sát năm 1963
Năm 1981: Ronald Reagan, tổng thống thứ 40, là tổng thống duy nhất may mắn thoát chết sau khi bị ám sát. Ông chứng kiến sự sụp đổ của các chế độ toàn trị Đông Âu và là người thúc đẩy sự tan rã nhà nước Liên Bang Xô Viết.
Năm 2001: George W. Bush, tổng thống thứ 43. Cuộc bầu cử kịch tính, phải kéo dài hơn một tháng và chỉ dừng lại với phán quyết của tòa án tối cao liên bang. Ông chứng kiến sự sụp đổ tòa tháp World Trade Center và khủng bố ngày 11/9/2001.
Và lần này, người tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ vào ngày 20/1/2021 chắc chắn cũng không phải là ngoại lệ.
Nước Mỹ ngày nay đã rất khác nước Mỹ của 100 năm – 200 năm trước.
Không còn những anh chàng cowboy ngang tàng, rong ruổi khắp miền Viễn Tây trên lưng ngựa, với khẩu súng trên tay, sẵn sàng diệt gian trừ bạo, bảo vệ chân lý và lẽ phải, giống như nhân vật Lucky Luke trong các tập truyện tranh mà tôi đã từng xem hơn 50 năm trước. Thay vào đó là các chính trị gia đạo mạo luôn toát lên vẻ đạo đức hoặc là những nhà kinh doanh tuyệt vời tìm mọi cách để khai thác chiến lược “toàn cầu hóa”.
Trong một thế giới nêm chặt chủ nghĩa toàn trị đầu thế kỷ XXI, nước Mỹ không thể truyền bá tư tưởng “tự do, nhân quyền, dân chủ” ra thế giới. Mà trái lại, nước Mỹ đang ngày càng du nhập nhiều hơn những tiểu xảo, thủ đoạn,… vào trong cuộc sống của chính mình.
Nhận xét
Đăng nhận xét