Tùy bút trên dòng ngày tháng

Một vài đêm mưa nhẹ vào giữa tiết tháng ba, giống như “tuyết trên đỉnh Kilimanjaro” nơi miền xích đạo chói chang từ châu Phi xa xôi của Hemingway, không làm dịu được cái nóng Sài Gòn khi đang bước vào mùa khô. Tháng ba, trời dần oi ả. Vài làn gió nhẹ dịu mát vẫn còn thổi ngang qua, khẽ rung chiếc lá trên cành, như cố kéo dài thêm một đêm xuân. Tháng ba, những ngày nóng bỏng kéo về như lốc cuốn. Bầu trời vần vũ trên cao để nắng và gió ôm ấp lấy nhau. Tháng ba quấn quýt một duyên tình. Đi qua hết tháng ba là bước qua một nhịp cầu, thời tiết chuyển từ nơi se lạnh vào những ngày nóng bỏng mùa hè. Tháng ba mở đầu một mùa mới như được tái sinh sau một vòng luân hồi tạo hóa. Kiếp con người có được tái sinh? Cuộc đời con người đã mấy lần bước qua nhịp cầu này. Những nhịp cầu đã bước qua đều để lại trong cõi con người những cảm xúc khác nhau. Nhịp cầu chỉ có một chiều đi tới cũng giống như thời gian không thể quay về. Giận hờn và yêu thương đều gởi lại phía bên kia chiếc cầu để trở thành dĩ vãn...

Vào đêm tối, nhìn ánh sao lung linh trên nền trời đen thẫm có thể khiến cho các thi sĩ làm được mấy vần thơ. Tuy nhiên, thật sự bên trong các ngôi sao là một sự vận động ghê gớm. Cái nóng thiêu đốt của các lò lửa làm bừng lên ánh sáng. Đúng 100 năm trước, Albert Einstein tìm được mối liên hệ kỳ diệu giữa khối lượng và năng lượng thông qua công thức nổi tiếng e = mc^2. Các ngôi sao trên bầu trời đang chuyển hóa khối lượng của nó thành năng lượng và bức xạ ánh sáng ra ngoài không gian. Mặt Trời của chúng ta, nặng 2.(10^30) kg – hai ngàn tỉ tỉ tỉ kg, đang chuyển hóa dần H thành He. Cứ mỗi giây, Mặt Trời mất 5 tỉ kg từ phản ứng hợp nhân đó và theo công thức e = mc^2, khối lượng bị bức xạ thành ánh sáng. Mặt Trời ngày càng nhẹ đi, lực hấp dẫn có khuynh hướng kéo vật chất lại gần bị suy yếu nên Mặt Trời sẽ nở to ra. Ước tính 6 tỉ năm nữa, Mặt Trời sẽ to đến mức độ nuốt trọn cả Trái Đất. Khi đó, lớp vỏ ngoài còn là tro bụi vỡ tan ra, toàn bộ H chuyển hóa hoàn toàn thành He. Mặt Trời chỉ...

40 năm, một quãng thời gian không quá dài cũng không quá ngắn, chỉ trong vòng một đời người, nhưng lại có thể làm thay đổi số phận một quốc gia. Một số quốc gia hoang tàn bỗng vùng lên, lọt vào hàng cường quốc. Một số quốc gia khác đang là cường quốc lại bỗng rơi vào số phận lầm than. Nếu vào những năm 1850, Nhật Bản còn đang thực hiện chế độ “bế quan tỏa cảng” dưới thời Mạc phủ Togukawa, rồi phải ký một hiệp ước bất bình đẳng với Mỹ thì chỉ 40 năm sau, Nhật đã trở thành một đế quốc hùng mạnh nhất châu Á, chiếm đóng nhiều thuộc địa, đánh tan đội quân của Nga hoàng tại Siberia, bằng sự lãnh đạo tài ba của thiên hoàng, Minh Trị, và nhà tư tưởng lớn Fukuzawa Yukichi. Một lần nữa, sau năm 1945, Nhật lại trở nên tan hoang sau thế chiến thứ II. Thế nhưng 40 năm sau, vào những năm 1985, Nhật lại trở thành một cường quốc thế giới mà nền kinh tế chỉ đứng sau Mỹ. Hàn Quốc sau năm 1953 chỉ còn lại một đống đổ nát sau cuộc xâm lăng của Bắc Triều Tiên. Thế nhưng, 40 năm sau, cái tên Hàn Quốc lạ...