GIÁNG SINH VÀ NĂM MỚI

Hơn 2.000 năm trước, một vì sao sáng giữa đêm đông buốt giá, một hang đá cạnh máng lừa và một người vĩ đại đã ra đời.

Kể từ đó, trong những đêm lạnh lẽo giữa tiết trời đông chí lại có ngọn lửa bập bùng mang hơi ấm lan tỏa đến mọi nơi. Lễ Giáng Sinh như gieo hy vọng vào Đức Tin trước sự bạo tàn.

Sau lễ Giáng Sinh một tuần, người ta đón mừng năm mới. Tuy nhiên, 2.000 năm trước dường như không phải vậy, mặc dù từ năm 45TCN đã có quy định 01/01 là năm mới.

Vào thời xa xưa, dương lịch nhằm phục vụ nông nghiệp và chỉ có 10 tháng, số ngày trong tháng (từ 28 ngày – 30 ngày) phụ thuộc vào lệnh của hoàng đế La Mã. Mùa đông được xem là vô ích vì không thể trồng trọt được nên không được đưa vào lịch.

Tên các tháng (theo tiếng Anh + Latin) vừa theo tên các vị thần vừa theo thứ tự như sau:
1. March 2. April 3. May 4. June
5. Quintilis 6. Sextilis 7. September
8. October 9. November 10. December

Ngày đầu năm mới là 01 tháng March, là tháng bắt đầu mùa Xuân.

Đến thế kỷ VIII TCN, các tháng mùa đông đã có tên: 11. January và 12. February, được xếp vào cuối năm và thời gian mới được lắp đầy vào lịch.

Năm 45TCN, Julius Caesar quy định chặt chẽ về lịch và được gọi là lịch JULIUS. Theo đó, một năm có 365 ngày và 4 năm nhuận một lần (365,25 ngày trong năm). Sau đó, Caesar đã lấy 1 ngày ở tháng cuối năm (February) đưa vào tháng thứ 5 và đổi tên tháng này thành July vì đó là tháng sinh của ông. Vài chục năm sau, hoàng đế Augustus cũng làm tương tự, rút 1 ngày tháng February vào tháng thứ 6 và đổi tên thành tháng August. Kể từ đó, February chỉ còn 28 ngày (hoặc 29 ngày, nếu nhuận).

Vào khoảng năm 1.500, người ta nhận thấy dịp lễ Giáng Sinh ngày càng cách xa tiết đông chí. Lúc này độ cách nhau đã là 11 ngày, trong khi lúc khởi đầu công nguyên chỉ là 1 ngày. Qua quan sát thiên văn tốt hơn và người ta biết được nguyên nhân là do một năm chỉ là 365,2422 ngày.

Do đó, mỗi năm chênh lệch nhau 365,25 – 365,2422 = 0,0078 ngày. Sau 100 năm, chênh lệch này là 0,78 ngày. Sau 400 năm, con số này là 3,12 ngày.

Năm 1582, giáo hoàng Gregorius chính thức ban hành lịch mới, lịch GREGORY. Theo đó, vẫn như lịch Julius nhưng 400 năm bỏ đi 3 ngày không nhuần. Đó là 3 ngày đầu thế kỷ mà 2 chữ số đầu của năm không chia hết cho 4 (như 1900, 2100, 2200,…). Từ lúc này, ngày 01 January mới chính thức trở thành ngày đầu năm mới.

Các quốc gia dần dần chuyển sang sử dụng lịch Gregory. Pháp, Italia,… chuyển sang ngay, phải bỏ bớt 10 ngày trong bộ lịch để vẫn giữ khoảng cách giữa Giáng Sinh và tiết đông chí 1 ngày như thời đầu công nguyên. Anh chuyển từ 1752, bỏ 11 ngày. Liên Xô từ 1918, Đông Âu từ 1945, bỏ qua 13 ngày.

Chúc mừng Giáng Sinh và Năm Mới 2017.