30 NĂM THIÊN AN MÔN 1989

“Vạn lý tường lửa”, an toàn và tuyệt đối, giống như bức màn vô minh được buông xuống, ngăn chặn khả năng tìm hiểu thế giới và ngay tại chính đất nước mình của người Trung Quốc. Những gì xảy ra trong đêm 3/6, rạng sáng 4/6 tại quảng trường Thiên An Môn, Bắc Kinh, năm 1989, đã tròn 30 năm, như một khoảng trống trong lịch sử Trung Quốc thời hiện đại. Tuy thế, bức ảnh “Tank Man” lẻ loi, tuyệt vọng nhưng hiên ngang vẫn mãi gây nên cảm xúc cho hàng tỷ con người.

Dường như, sau mỗi 10 năm, từ 1949, ở Trung Quốc lại xảy ra một sự kiện ghê gớm.

Năm 1949: sự ra đời nhà nước CHND Trung Hoa và chính phủ Quốc Dân Đảng kéo ra Đài Loan.

Năm 1959: Trung Quốc xâm chiếm và sáp nhập Tây Tạng. Khoảng 100.000 người Tây Tạng (1/10 dân số khi đó) bị giết cùng vô số chùa chiềng bị đập phá.

Năm 1969: giữa cao trào “cách mạng văn hóa”. Vài chục triệu người bị giết.

Năm 1979: Trung Quốc xâm lược Việt Nam.

Năm 1989: sự kiện Thiên An Môn, Bắc Kinh, ngày 3/6 rạng sáng 4/6.

Năm 1999: xóa bỏ Pháp Luân Công.

Năm 2009: bạo động ở Tân Cương

Năm 2019: ???

Từ thời cổ đại, 10.000 năm trước, những người Hán và các dân tộc dòng Bách Việt phía bắc đã sáng tạo nền văn minh Trung Hoa vĩ đại, mà tầm ảnh hưởng của nó còn kéo dài cho đến ngày nay. Suốt thời kỳ trung cổ, trong khi châu Âu chìm trong đêm dài tăm tối thì Trung Quốc và cả Đại Việt thời Lý – Trần, có lẽ, là các nơi đáng sống nhất trên thế giới.

Cho đến thế kỷ XVIII, Trung Quốc và các quốc gia phương đông vẫn kiêu hãnh với nền chính trị - xã hội cổ điển của mình thì châu Âu, ngay từ thế kỷ XVII, đã bước vào kỷ nguyên Phục Hưng (Renaissance). Châu Âu hoàn toàn lột xác từ đó. Nhật Bản cũng hoàn toàn “thoát Trung” từ giữa thế kỷ XIX. Họ nhanh chóng hùng mạnh, xâm chiếm và xâu xé Trung Quốc. Điều này khiến từ nửa sau thế kỷ XIX đến nửa đầu thế kỷ XX thường được gọi là “thế kỷ ô nhục” dành cho người Trung Quốc.

Lịch sử đã dạy nhân loại một bài học vô giá: xã hội loài người cần phải thay đổi và tiến hóa. Bảo thủ, kiên trì không thay đổi tất suy vong.

Giống như những câu truyện Tàu kinh điển, mối thâm thù truyền kiếp có vay có trả, lịch sử Trung Quốc thế kỷ XX đầy máu và nước mắt bởi sự xung đột về dân tộc, chủng tộc và ý thức hệ.

Thế kỷ XXI, người Trung Quốc vươn lên mạnh mẽ. Tuy nhiên, mọi thứ không chỉ được đo bằng tiền bạc hay sự giàu có mà còn là các giá trị tinh thần, giá trị nhân văn… để thể hiện trình độ văn hóa của một dân tộc đã khiến Trung Quốc lạc lõng giữa thế giới văn minh.

Ảnh: Tank Man: http://100photos.time.com/photos/jeff-widener-tank-man